197/10 Hoàng Văn Thụ, P. 8, Q. Phú Nhuận, Tp. HCM
English Vietnamese

PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ CÁ NHÂN TRONG THÁO DỠ VÀ XỬ LÝ TẤM LỢP CÓ AMIĂNG*

15-05-2021
Phương tiện bảo vệ cá nhân là các dụng cụ, trang bị mà người lao động (NLĐ) phải sử dụng để bảo vệ cơ thể khỏi tác động của các yếu tố gây nguy hiểm và có hại phát sinh trong quá trình lao động, sản xuất. Do vậy, ngoài các biện pháp kiểm soát về công nghệ, kỹ thuật, hành chính, biện pháp sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân hết sức được chú trọng. Tuy nhiên, cách lựa chọn, sử dụng, bảo quản và bảo dưỡng phương tiện bao vệ cá nhân đúng cách để phát huy tốt tính năng bảo vệ của chúng là điều mà không phải ai cũng hiểu và thực hành tốt.
 
PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ CƠ QUAN HÔ HẤP 
Cách lựa chọn phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp
Trước tiên phải lựa chọn những loại phương tiện có đầy đủ thông tin về nhãn mác, xuất xứ, hướng dẫn sử dụng; đặc biệt là kết quả kiểm tra chất lượng đạt chuẩn của cùng lô sản phẩm đó. Để lựa chọn được đúng phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp cần phải đánh giá rủi ro, cần đo nồng độ bụi, mức độ nhiễm amiăng trong môi trường làm việc tháo dỡ và xử lý tấm lợp có amiăng là như thế nào.
 
Để lựa chọn phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp cần chú ý chọn các bán mặt nạ (1 hộp lọc hoặc 2 hộp lọc, hình B) hoặc lựa chọn mặt nạ (hình C) hay mặt nạ có cấp khí (hình D), tùy thuộc vào nồng độ bụi cao hay thấp trong môi trường tháo dỡ và xử lý tấm lợp có amiăng. Trong trường hợp vì một lý do nào đó (nồng độ bụi thấp, kinh phí…) phải sử dụng khẩu trang (hình A) thì nên dùng một lần xong phải hủy bỏ không được tái sử dụng. Ngoài ra, lựa chọn phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp cũng cần theo các tiêu chí: Làm sạch và dễ khử nhiễm amiăng; giao tiếp với những người lao động khác dễ hơn; nhiệt độ của môi trường làm việc; khả năng di chuyển tự do, ví dụ như mặt nạ phòng độc có thể hạn chế di chuyển.
 

Một số phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp. Ảnh: S.T
 
Cách sử dụng
Cần đeo phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp đúng cách, khi đeo cần điều chỉnh dây đeo sao cho biên dạng của phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp vừa khít với biên dạng của mặt người đeo, để đảm bảo độ kín khít. Sử dụng phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp cần lưu ý: người lao động có râu hoặc tóc mai hoặc người lao động đeo kính thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng kín khít của phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp với khuôn mặt. Do vậy, người lao động phải cạo sạch râu ria, tóc mai, đầu tóc gọn khi sử dụng phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp. Với những người đeo kính thuốc nếu có thể sử dụng kính áp tròng hoặc nếu không thể thay đổi kính, nên sử dụng phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp có mũ trùm cấp khí áp suất dương. Nếu người sử dụng đã tăng hoặc giảm cân đáng kể cần phải thay đổi phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp thích hợp khác. Nếu kích thước hoặc kiểu loại của phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp khác được chỉ định trước đó cũng cần kiểm tra độ kín khít khi bắt đầu sử dụng. Bên cạnh đó, cần đánh giá độ kín khít của phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp thường xuyên và có những tư vấn thích hợp từ chuyên gia.
 
Kiểm tra, bảo dưỡng và bảo quản mặt nạ phòng độc sau mỗi lần sử dụng
Khử nhiễm, làm sạch và lau khô mặt nạ phòng độc;kiểm tra màng chắn, van và các bộ phận trên mặt xem có khuyết tật không?; sạc lại pin cho mặt nạ phòng độc có cấp khí theo yêu cầu; bảo quản trong hộp sạch và khô; không được bảo quản mặt nạ mới và mặt nạ đã qua sử dụng cùng trong một hộp.
 
PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ MẮT
Trong trường hợp tháo dỡ và xử lý tấm lợp amiăng không có mặt nạ mà người lao động phải sử dụng khẩu trang dùng một lần hoặc bán mặt nạ thì cần phải đeo kính an toàn hoặc kính bảo vệ mắt để tránh bụi hay bất kỳ vật rơi hoặc các mảnh vỡ văng bắn vào mắt. Người lao động cũng cần sử dụng phương tiện bảo vệ mắt khi loại bỏ các vật liệu từ trên cao và khi làm sạch với chổi. Nên lựa chọn loại chụp kín mắt khi làm công việc tháo dỡ và xử lý tấm lợp amiăng có nồng độ bụi cao.
 

Khi làm việc người lao động cần phải đeo kính an toàn hoặc kính bảo vệ mắt để tránh bụi hay bất kỳ vật rơi hoặc các mảnh vỡ văng bắn vào mắt. Ảnh: nhanlucnhatban
 
PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ THÂN THỂ 
Khi lựa chọn phương tiện bảo vệ thân thể cho tháo dỡ và xử lý tấm lợp có amiăng cũng cần phải xem xét các yếu tố như căng thẳng nhiệt tiềm ẩn (nhiệt độ môi trường), nguy cơ hỏa hoạn và các nguy cơ về điện liên quan đến hoạt động này.
 
Không nên mặc quần áo làm từ len hoặc các chất liệu khác có khả năng hút bụi dạng sợi. Nên sử dụng bộ áo liền quần sử dụng một lần. Tuy nhiên, trong trường hợp có nguy cơ cháy và những trường hợp tương tự, quần áo bảo hộ mặc một lần sẽ không thích hợp mà nên dùng loại sử dụng lại được.
Nên sử dụng những bộ quần áo có mũ trùm đầu và liền quần, được làm từ vật liệu có đầy đủ khả năng bảo vệ chống lại sự xâm nhập của sợi amiăng. Mũ trùm đầu phải được đội qua dây đeo của mặt nạ phòng độc. Các cổ tay áo bị rộng cần được băng kín bằng băng keo. Bộ quần áo này phải được thiết kế không có thêm túi mở hoặc túi có khóa (không có túi) vì những đặc điểm này có thể dễ bị nhiễm amiăng và khó khử nhiễm.
 
Nếu đem giặt những bộ quần áo bảo hộ lao động sử dụng lại được (không khuyến khích) thì nên nhúng ướt hoàn toàn và bọc 2 lần để gửi tới nơi giặt những quần áo nhiễm amiăng. Nghiêm cấm giặt quần áo bảo hộ đã bị nhiễm amiăng tại nhà của người lao động. Trong trường hợp khi tháo dỡ và xử lý tấm lợp, trong môi trường còn có thêm vấn đề về khác như chất hóa chất độc hại thì phải thực hiện thêm việc đánh giá rủi ro và tham dữ liệu an toàn liên quan, từ đó lựa chọn phương tiện bảo vệ cá nhân thích hợp.

Nên sử dụng những bộ quần áo có mũ trùm đầu và liền quần, được làm từ vật liệu có đầy đủ khả năng bảo vệ chống lại sự xâm nhập của sợi amiăng. Ảnh: Nguyễn Thời
 
PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ CHÂN
Cần tránh giày, ủng có ren, có dây buộc vì chúng có thể khó làm sạch và bụi amiăng có thể tích tụ trong dây buộc, ren và trong các lỗ luồn dây. Ưu tiên sử dụng (nếu có thể) những đôi giày, ủng không có dây như giày cao cổ. Tốt nhất, người lao động sử dụng giày an toàn, bảo vệ và lao động chuyên dụng; tuy nhiên, do đặc thù công việc khi sử dụng giày an toàn cần phải được bọc bởi túi trùm ngoài dùng một lần, dán băng keo cho kín.
 
Vệ sinh giày, ủng sau khi sử dụng theo cách sau: Giày, ủng được làm sạch (dùng khí hoặc nước rửa) sau khi kết thúc công việc trong ngày và được sử dụng lại; phải được khử độc khi kết thúc công việc và bọc kín 2 lần để sử dụng ca làm việc tiếp theo (nhưng không được dùng cho công việc khác). Những loại giày, ủng không thể khử độc hiệu quả thì bỏ đi; nên vệ sinh giày ủng sạch sẽ sau giờ làm việc; kiểm tra giày, ủng để đảm bảo không có mảnh amiăng vỡ bị mắc kẹt trong đó; giày BHLĐ (và tất cả các PTBVCN khác) phải được khử nhiễm trước khi rời khỏi khu vực hoạt động liên quan đến amiăng vì bất kỳ lý do gì.
 
PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ TAY
Việc sử dụng găng tay bảo vệ cần được xác định bằng đánh giá rủi ro trong việc tháo dỡ và xử lý tấm lợp có amiăng. Nếu có thể có một lượng đáng kể sợi amiăng thì cần phải đeo găng tay dùng một lần, có tác dụng giảm lượng ô nhiễm amiăng trên tay của người lao động. Nên lựa chọn các loại găng tay cao su dùng một lần. Găng tay phải được dùng trong khu vực làm việc không được mang ra ngoài. Khi công việc đã hoàn tất, găng tay phải được khử độc (trong trường hợp loại găng tay tái sử dụng); bất kỳ găng tay dùng một lần nào cần được loại bỏ ngay. Sau khi kết thúc công việc, người lao động phải rửa tay và móng tay sạch sẽ.
 
PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ ĐẦU
Cần sử dụng mũ an toàn công nghiệp trong tháo dỡ và xử lý tấm lợp amiăng, tránh nguy cơ vật rơi, vật văng bắn có thể gây chấn thương đầu, do vậy để bảo vệ đầu. Cần lựa chọn các loại mũ có hưỡng dẫn sử dụng, có nhãn mác, xuất xứ rõ ràng và phải có bằng chứng về chất lượng như kết quả kiểm tra chất lượng của mũ theo tiêu chuẩn TCVN 6407:1998.
 
Khi đội mũ cần điều chỉnh núm vặn cho vừa với khuôn đầu, không nên vặn chặt vào đầu có thể làm đau đầu. Quai mũ được điều chỉnh vừa và đặt dưới cằm. Sau khi sử dụng cần vệ sinh mũ bằng nước sạch và lau thấm rồi bảo quản ở nơi sạch không có amiăng.
 
 

Kết cấu của mũ an toàn công nghiệp và mũ không đạt chất lượng. Ảnh: S.T
 
 
Thực tế, tất cả các loại mũ đều chỉ sử dụng được một thời gian nhất định, nhưng trong hướng dẫn sử dụng hầu như không ghi rõ điều này. Theo nhiều nghiên cứu, thời hạn sử dụng của mũ sau 12 tháng cần phải thay (một số nước châu Âu khuyến cáo thời hạn sử dụng từ 2-10 năm). Vì vậy, khi sử dụng mũ an toàn công nghiệp phải thường xuyên quan sát màu sắc của mũ, nếu thấy màu bạc phải xem xét và cần đánh giá lại tính năng bảo vệ của mũ.
 
Việc kiểm tra sơ bộ, nhanh chất lượng của mũ cũng là điều mà NLĐ nên biết để khi sử dụng mũ đảm bảo được tính năng bảo vệ để bảo vệ cho chính họ trong môi trường lao động có những vật rơi, vật va đập hay có những mối nguy khác như hóa chất…
 
PHƯƠNG TIỆN CHỐNG NGÃ CAO 
Trong công việc tháo dỡ và xử lý tấm lợp có amiăng khi trèo lên cao quá 2 mét, người lao động cần phải sử dụng phương tiện chống ngã cao. Khi lựa chọn phương tiện chống ngã cao cần xem xét có nhãn mác, xuất xứ rõ ràng đạt tiêu chuẩn. Người lao động cần được hướng dẫn đầy đủ về cách sử dụng phương tiện chống ngã cao. Khi kết thúc công việc người lao động không nên mang phương tiện chống ngã cao ra khỏi khu vực làm việc và cần khử nhiễm amiăng đúng cách, bảo quản ở nơi không có amiăng.
 
SỬ DỤNG ĐÚNG CÁCH NHIỀU PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ CÁ NHÂN TRONG CÔNG VIỆC THÁO DỠ VÀ XỬ LÝ TẤM LỢP CÓ AMIĂNG
Trong công việc tháo dỡ và xử lý tấm lợp có amiăng cần kết hợp nhiều phương tiện bảo vệ cá nhân khi làm việc. Đặc biệt là sự kết hợp giữa phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp (mặt nạ, mặt nạ phòng độc), mũ an toàn công nghiệp và kính bảo hộ lao động. Cần chú ý đến cách đeo phù hợp và có những giải pháp nhất định để sao bảo vệ được NLĐ phòng tránh sự xâm nhập của amiăng.
 
Sử dụng nhiều phương tiện bảo vệ cá nhân một cách an toàn
Nếu mặc quần yếm thì quần cần có kích thước lớn hơn để tạo cảm giác thoải mái và trùm qua giày. Mặc quần yếm bên ngoài giày ủng (không được nhét ống quần vào trong giày ủng).
 
Đi giày an toàn không có dây buộc - không đi giày có dây buộc vì chúng khó vệ sinh đúng cách (nếu sử dụng phải có túi trùm kín và dùng băng dán kín). Trường hợp sử dụng túi trùm một lần bên ngoài giày an toàn thì phải cởi bỏ trước khi rời khỏi khu vực bị ô nhiễm - điều này tránh khả năng mắc phải các sợi amiăng trên đế giày, ủng.
 

Kết hợp các PTBVCN trong công việc TD & XLTL có amiăng. Ảnh: S.T
 
Hướng dẫn chung cách sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân
Để đảm bảo sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân phù hợp, cần chú ý:
a. Người lao động làm theo các hướng dẫn được quy định trong các quy tắc an toàn nội bộ và sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân được cung cấp cho họ bất cứ khi nào cần thiết.
b. Phương tiện bảo vệ cá nhân chỉ được sử dụng sau khi đã được huấn luyện đầy đủ cho người sử dụng.
c. Phương tiện bảo vệ cá nhân đang trong tình trạng hoạt động tốt.
d. Phương tiện bảo vệ cá nhân được đeo đúng cách và được lắp đúng với người đeo.
e. Phương tiện bảo vệ cá nhân được làm sạch (khử nhiễm) và bảo quản đúng cách sau khi sử dụng.
f. Lịch trình bảo trì của phương tiện bảo vệ cá nhân được tuân thủ nghiêm ngặt. Đặc biệt đối với công việc tháo dỡ và xử lý tấm lợp có amiăng cần làm sạch hoặc loại bỏ phương tiện bảo vệ cá nhân (loại bỏ như chất thải amiăng) khi kết thúc công việc.
 
Bảo quản và khử nhiễm phương tiện bảo vệ cá nhân sau khi sử dụng
Phương tiện bảo vệ cá nhân phải được bảo quản ở nơi sạch sẽ, không được để ở nơi nhiễm amiăng. Khi kết thúc công việc, phương tiện bảo vệ cá nhân sử dụng một lần (trừ mặt nạ phòng độc) nên được tháo ra và thải bỏ như chất thải amiăng để ngăn quần áo sạch không bị nhiễm sợi amiăng. phương tiện bảo vệ cá nhân có thể tái sử dụng (mặt nạ, mũ an toàn công nghiệp, giày an toàn, ủng...) phải được khử nhiễm bằng cách hút bụi có gắn bàn chải trên máy hút bụi. Sau đó lau bằng khăn ẩm dùng một lần. Phương tiện bảo vệ cá nhân tái sử dụng phải được bảo quản trong hộp kín khi không sử dụng.
 
* Chú thích: Lược trích tham luận cùng tên tại Hội thảo "Xây dựng nông thôn mới, sống an toàn khi còn phải tiếp xúc với amiăng" ngày 28/12/2020 tại Hà Nội.
 
Bài viết: TS. Nguyễn Thị Thu Thủy
Trung tâm An toàn Lao động
Viện Khoa học An toàn và Vệ sinh Lao động
Nguồn: https://cuocsongantoan.vn/phuong-tien-bao-ve-ca-nhan-trong-thao-do-va-xu-ly-tam-lop-co-amiang-68242.html 

Messenger Zalo